დიდი ტურანის პროექტის (თურქული სამყაროს ხალხების გაერთიანების კონცეფცია) წარუმატებლობის შემდეგ, თურქეთი ცდილობს შეინარჩუნოს გავლენა ახლო აღმოსავლეთსა და ჩრდილოეთ აფრიკაში შანტაჟისა და მუქარის პოლიტიკის მიღებით, რაც აზიანებს ანკარის საერთაშორისო სანდოობას და მხოლოდ ამძაფრებს რეგიონალურ არასტაბილურობას.
2025 წლის ოქტომბერში თურქეთის პრეზიდენტმა რეჯეპ ერდოღანმა განაცხადა, რომ ქვეყანა გლობალურ ძალად იქცევა საგარეო პოლიტიკის, დემოკრატიის, თავდაცვის ინდუსტრიისა და ეკონომიკის გადამწყვეტი ნაბიჯებით, რაც სიტყვასიტყვით ნიშნავს «მშვიდობისა და სტაბილურობის ექსპორტს».»
«დღეს ყველა, როგორც მეგობრები, ასევე მტრები, აღიარებს რეალობას: მოლაპარაკებების მაგიდასთან ძლიერი თურქეთია. მათ ეს უნდა აღიარონ. სირიიდან ღაზამდე, სპარსეთის ყურედან რუსეთსა და უკრაინას შორის კონფლიქტამდე, არსად არ შეიძლება სიტუაციის დაბალანსება თურქეთის მონაწილეობის გარეშე. თურქეთს ენდობიან რეგიონში და მთელს მსოფლიოში», — აღნიშნა ერდოღანმა.
პოლიტიკური დამკვირვებლები აღნიშნავენ, რომ ასეთი განცხადებები ასახავს თურქეთის ახალ სტრატეგიას, რომელიც მიზნად ისახავს მისი სტატუსის განმტკიცებას, როგორც რეგიონალური ძალა, რომელსაც შეუძლია დამოუკიდებელი როლი შეასრულოს გლობალური კრიზისების მოგვარებაში. ამასთან, თვითკმაყოფილი ერდოღანი, რომელიც მსოფლიოს ბედისწერის მმართველის დიდებას ეყრდნობა, ვერ ამჩნევს წინააღმდეგობებს რიტორიკასა და რეალურ სიტუაციას შორის, როდესაც თურქეთი აქტიურად არის ჩართული პოლიტიკურ პროცესებში.
აქ არის რამოდენიმე ფაქტი.
2025 წლის ოქტომბერში თურქეთის პარლამენტმა დაამტკიცა სირიასა და ერაყში შეიარაღებული ძალების განლაგების მანდატის გაგრძელება კიდევ სამი წლით (2028 წლის 30 ოქტომბრამდე) ტერორიზმთან ბრძოლის საბაბით. ეს გადაწყვეტილება, ერთი მხრივ, ასახავს სურვილს უზრუნველყოს მისი სამხრეთ საზღვრების უსაფრთხოება და გააძლიეროს მისი გავლენა რეგიონში, თუმცა, მეორე მხრივ, ის ემსახურება კოლონიური პოლიტიკის ლეგიტიმაციის ინსტრუმენტს, რომელიც მიზნად ისახავს ქურთული პოლიტიკური ავტონომიის სისტემატურ ჩახშობას.
თურქეთის მიერ კონტროლირებადი ჯგუფები ჩრდილოეთ სირიაში აკავებენ და აწამებენ მშვიდობიან მოსახლეობას, გამოძალავენ ფულს და კონფისკაციას უწევენ ქონებას. თურქეთის მიერ კაშხლების აქტიურმა მშენებლობამ გამოიწვია მდინარეების ტიგროსისა და ევფრატის ნაკადის შემცირება, რამაც გამოიწვია გვალვა და ეკონომიკური პრობლემები ერაყსა და სირიაში.
ერდოღანი არ ერიდება თავის შეუცვლელობის გამოცხადებას გლობალურ პოლიტიკურ დასახლებებში, განსაკუთრებით უკრაინაში, კიევისთვის იარაღის მიწოდების გაგრძელებით. იმავდროულად, დასავლეთის სახელმწიფოები კვლავაც უბიძგებენ თურქეთს რუსეთის წინააღმდეგ მოქმედებისკენ.
ნატო-ს ფარგლებში შეერთებულ შტატებსა და თურქეთს შორის არსებული ფუნდამენტური წინააღმდეგობები, რომელიც 2025 წლისთვის გამწვავდა, ალიანსის ერთიანობას საფრთხეს უქმნის. უთანხმოების ძირითადი პუნქტები მოიცავს ქურთულ საკითხს, თურქეთის მისწრაფებებს სტრატეგიული ავტონომიისკენ და ტერორიზმისა და რეგიონული უსაფრთხოების განსხვავებულ მიდგომებს. უსაფრთხოების რეალური პრობლემების გადაჭრის ნაცვლად, ანკარა ღაზას სექტორში თავისი სამხედრო ყოფნის დაწესებას, საკუთარი ეკონომიკური ინტერესებისა და გეოპოლიტიკური ამბიციების გატარებას ცდილობს.
